Omuma ihe omumu nke omumu omumu omumu, ndu nke mmadu n'inwe ya na mmepe ya, o sitere na okwu existentia - idi ndu. Mmadụ na-abịa ụwa a ma dozie nsogbu nke owu ọmụma, ịhụnanya, nhọrọ, ịchọ ihe pụtara na ijikọta ya na eziokwu nke enweghị ọnwụ.
Omuma okwu di omimi - definition
Omuma ihe omuma nke di omimi bu uzo nke putara ihe omuma nke di n'echiche, nke neche madu dika ihe okike di iche iche, ya na ndu ya nile bu ihe puru iche ma buru oke uru. Usoro nduzi nke di na ihe omumu di iche iche bidoro imalite ihe omuma aru di omimi abuo gara aga gara aga, ma choro n 'uwa nke oge a.
Ihe omuma banyere ihe omumu ihe
Onye nchoputa ihe omumu nke ndi mmadu - o siri ike ikwenye otu onye, otutu ndi ozo ihe omuma na ndi omuma akuko kpalitere nduzi a. Ọmụmụ ihe gbasara ọdịnala ndị dị adị na-eme ka ọganihu site na nchịkwa na echiche nke ndị edemede Russia LN. Tolstoy na F.I. Dostoevsky. Ná mmalite nke narị afọ nke XX. onye German psychologist na ọkà ihe ọmụma K. Jaspers, na-elegharị anya na omenala na-abịakwute psychiatry, kwupụtara echiche nke existentialism n'ime ha.
Ludwig Binswanger, onye dọkịta Switzerland, na-amụ ọrụ nke Jaspers na Heidegger, na-ewebata ịdị adị na nkà mmụta uche. Mmadu abughizi ihe na-adighi mfe nke a na-ejide onwe ya na ihe omuma, ma otu ihe di iche, ihe di iche iche. Mgbe ahụ, e nwere mmepe ngwa ngwa nke nkà mmụta uche na ndị alaka ya, nke gụnyere akwụkwọ logotherapy a ma ama nke V. Frankl.
Echiche ndị bụ isi nke ụzọ dị adị na nkà mmụta mmekọrịta mmadụ na ibe ya
Usoro uche mmadu nke di ndu - nke mmadu na-adabere na isi ihe di iche iche:
- uche na onwe onye;
- nnwere onwe;
- ọrụ;
- chọpụta ihe ọ pụtara;
- nhọrọ;
- ịmara ọnwụ.
Nkà mmụta uche dị adị, echiche ya na ụkpụrụ ya sitere na nkà ihe ọmụma dị adị, nke bụ "nne nne":
- nnwere onwe ime nhọrọ nke mmadụ na - enyere ya aka ịnọgide na - enwe ọganihu mgbe nile;
- ihe omuma nke mmadu n'ime uwa bu ihe di mkpa nke onye obula;
- ịmara na ha na-anwụ na ịnakwere eziokwu a - ihe dị ike maka igosipụta ihe okike nke onye ọ bụla;
- nchegbu dị adị na-aghọ ihe na-eme ka ị nweta ihe pụrụ iche ị nwere pụtara na ndụ enweghị isi.
Mmetụta uche dị adị - ndị nnọchiteanya
Ọgụgụ uche dị adị nke V. Frankl bụ ihe atụ kachasị mma ịghara ịda mbà, ịchọpụta n'onwe ya ọchịchọ nke ịdị ndụ. Frankl mere ka obi sie ya ike n'eziokwu na a nwalere onwe ya na ndị ya niile, bụ ndị, site na mgbagwoju anya, nọ n'ụlọ mkpọrọ ịta ahụhụ nke ndị omekor. Ndị ọzọ na-ahụ maka ndị ọkà mmụta sayensị dị adị:
- Rollo May;
- Irvin Yalom;
- James Buergenthal;
- Alfred Lengle;
- Alice Holtzhey-Kunz;
- Onye na-elekọta onyeisi ala;
- Ludwig Binswanger.
Ụzọ dị mkpa na nkà mmụta uche
Uzo nke di na mmadu bu ihe ndi mmadu bu na ndu madu bu ihe bara uru n'ile ya anya nke oma nke uwa, ya di iche iche. Mmetụta uche dị ala na-akụzi usoro dị mfe na omume ndidi na ọnọdụ nke mbibi na mbibi site n'inyere ndị mmadụ aka ịchọta ihe ọhụụ na nhọrọ ndị ọhụrụ, iji pụọ n'ọnọdụ onye ọrụ ahụ mgbe enweghị ihe ọ bụla a ga-eme iji melite.
Ihe ndozi nke ihe omuma nke ndi mmadu na ndi mmadu
Mmetụta uche dị adị bụ alaka nke nkà mmụta uche ụmụ mmadụ, ọtụtụ echiche bụ isi banyere ụdị mmadụ nwere nkọwa yiri nke ahụ. Ihe ndi mmadu na-ekwu banyere mmadu bu ihe ndi mmadu bu n'obi:
- ihe omuma nke onye ahu n'uwa, ihe omuma nke onwe gi na uwa na echiche nke udo n'onwe ya bu isi ihe nke uche;
- ụdị mmadụ dị otú ahụ na ọ na-achọ mgbe nile ịchọta onwe ya na mmepe na-aga n'ihu nke ndị ọrụ ya;
- onye nwere nnwere onwe, uche na nhọrọ n'ime ụkpụrụ ya;
- ụdị mmadụ bụ ihe okike, nke nọ n'ọrụ;
- a ghaghị ile ndụ mmadụ anya dị ka otu usoro nke ịghọ na ịdị.
Ịghọta àgwà ndị dị n'ime ụkpụrụ nkà mmụta uche dị adị
Mmetụta dị na ụbụrụ uche dị adị bụ ihe pụrụ iche, pụrụ iche na ezigbo. Mmetụta uche na-adịgide adịgide adịghị esetịpụrụ mmadụ ihe, kpochie ya ugbu a, ma ọ na-enye ya ohere ịmalite, gbanwee. Mgbe ị na-akọwa ụdị mmadụ ahụ, ndị dị adị na-eji ụdị usoro ahụ eme ihe, ma ha adabereghị dị ka ntụziaka ndị ọzọ nke nkà mmụta uche oge ochie na nkọwa nke àgwà na ọnọdụ. Onye nwere nnwere onwe ime nhọrọ na nhọrọ .
Ụzọ nke mmụta uche na-adị adị
Mmetụta uche dị omimi dị ka sayensị ga-adabere na usoro, usoro, ọmụmụ ihe, ma ebe a, mmadụ nwere ike ịchọta ọtụtụ mgbagwoju anya. Usoro kachasị mkpa bụ ịmepụta mmekọrịta dị n'etiti onye ahịa na onye na-agwọ ọrịa, nke a pụrụ ịkọwa n'okwu: eziokwu, iguzosi ike n'ihe na ọnụnọ. Ibu eziokwu na-egosi nkwupụta zuru oke nke onye nyocha ahụ nye onye ọrịa iji mepụta mmekọrịta ntụkwasị obi.
Ụzọ nke ọrụ nke onye ọkà n'akparamàgwà mmadụ na-atụ egwu ọnwụ:
- "Nkwenye iji tachie obi" - iji rụọ ọrụ na mmezu nke ọnwụ, ọkachamara ahụ n'onwe ya aghaghị ịrụ ọrụ egwu ya na mpaghara a ma gbalịsie ike n'oge ọgwụgwọ iji gbaa onye ahụ ume ikwu banyere ọnwu dị ka o kwere mee.
- Na-arụ ọrụ na usoro nchekwa. Onye na-agwọ ọrịa na-eduga onye ọrịa ahụ ka ọ gbanwee echiche ya banyere ọnwụ n'ụzọ dị nwayọ, ma na-arụsi ọrụ ike, na-arụ ọrụ ma na-akọwa usoro nchebe ezighi ezi.
- Na-arụ ọrụ na nrọ. Ụra abalị na-enwekarị nchegbu nke ọnwụ.
Nsogbu nke mmụta uche dị adị
Ebumnuche ndị bụ isi na echiche nke ndị ọkà mmụta sayensị dị adị bụ ndị ọkachamara nke ntụziaka a chịkọtara n'ozuzu usoro nsogbu ndị chere banyere nkà mmụta uche dị adị. Irvine Yalom achọpụtawo usoro 4 nke isi nsogbu ma ọ bụ ntụpọ:
- Nsogbu nke ndụ, ọnwụ na oge - onye na-amata na ọ bụ anwụ anwụ, na nke a bụ ihe a na-apụghị izere ezere nyere. Ọchịchọ nke ibi ndụ na ịtụ egwu ọnwụ na - abụ esemokwu.
- Nsogbu nke nkwurịta okwu, owu ọmụma na ịhụnanya - ịhụ owu ọmụma n'ụwa a: mmadụ na-abịa n'ụwa naanị ya ma hapụ ya naanị, nanị ya n'ime ìgwè mmadụ ahụ.
- Nsogbu nke ibu ọrụ, nhọrọ na nnwere onwe - ọchịchọ nke mmadụ maka nnwere onwe na enweghị ụkpụrụ, igbochi, nyere iwu iwu na, n'otu oge ahụ, ịtụ egwu na ha anọghị na-akpata esemokwu.
- Nsogbu nke nzube na ihe na-abaghị uru nke ndụ mmadụ sitere na nsogbu atọ mbụ. Mmadu bu ihe omuma banyere onwe ya na uwa ndi gbara ya gburugburu, meputa ihe nke ya. Enweghi ihe ọ pụtara site n'ịhụ onye owu na-ama, ịdị iche na ọnwụ na-enweghị atụ.
Nsogbu dị adị na nkà mmụta uche
Ụkpụrụ nke ịmịkọrita uche na-adabere na nhụsianya nke nsogbu dị na onye ọ bụla. Nsogbu a na-ahụkarị na-emetụta onye ọ bụla site n'oge ọ bụ nwata ruo agadi, onye ọ bụla dịkarịa ala otu ugboro jụrụ onwe ya ihe ndụ, ịdị adị ya, ya bụ. Ụfọdụ ndị nwere echiche nkịtị, ndị ọzọ nwere ike inwe nsogbu siri ike na nke na-egbu mgbu, na-eduga enweghị mmasị na enwekwaghị ihe mkpali maka ndụ: ihe niile uche na-agwụcha, ọdịnihu ga-abụ nke a ga-ahụ anya ma dị egwu.
Nsogbu dị adị nwere ike ịbanye n'akụkụ niile nke ndụ ụmụ mmadụ. A kwenyere na ihe a dị n'ime ndị mba ndị mepere emepe bụ ndị mejuru mkpa ha niile ma nwee oge maka nyocha na ntụgharị uche na ndụ ha. Onye nke ndi ha huru n'anya furu efu ma chee n'echiche a "anyi" chere ihu ajuju a bu: "Ònye ka m bu n'enweghi ha?"
Akwụkwọ na nkà mmụta uche dị adị
Rollo May "Mgbanwe uche na-adịgide adịgide" - otu n'ime akwụkwọ ndị pụrụ iche nke onye ọkachamara dị adị, bụ nke e dere n'asụsụ dị mfe ga-aba uru maka ịgụrụ ndị na-agụ akwụkwọ nkịtị nwere mmasị na nkà mmụta uche, na ndị ọkà n'akparamàgwà mmadụ. Kedu ihe ọzọ ị nwere ike ịgụ na usoro nke isiokwu a:
- " Mmetụta uche dị adị nke nkwurịta okwu miri emi " Bratchenko. Akwụkwọ ahụ kọwapụtara akụkọ ihe mere eme nke nbịaru nke mmadụ na-ahụkarị na nkà mmụta mmekọrịta mmadụ na ụmụ mmadụ, a na-akwụsi anya na ndụmọdụ.
- " Nhọrọ ndụ. Eziokwu banyere psychology dị adị . " VNN Druzhinin. Nsogbu nke ndụ na ọnwụ, otu esi achọta ihe onye ike gwụrụ na ihe a nile, na ihe onye ọkà n'akparamàgwà mmadụ nwere ike inyere - nsogbu niile a kpuchiri n'ime akwụkwọ ahụ.
- " Mkpụrụ ụbụrụ na-ahụkarị " I. Yal. A na-agụghachi akwụkwọ ndị ọkachamara a na-ahụ maka ụbụrụ na-enweghị isi, onye edemede ahụ nwere nkà ọ bụghị nanị na ọrụ ya na-enyere ndị mmadụ aka, kamakwa dịka onye edemede. Akwụkwọ a bụ ọrụ dị mkpa na usoro nhazi usoro na usoro.
- " Psychotechnics nke nhọrọ dị adị ." M. Papush. O siri ike ịmụta otú e si ebi ma bie ndụ, nwee obi ụtọ ma rụọ ọrụ, otu esi amụta ihe, dịka ọmụmaatụ, ịkpọ piano - ọ bụ ihe siri ike, ma na-eme ihe niile na-abịa.
- " Nkọwa oge dị mkpa: akụkọ ntolite, nkà mmụta, omume, nchọpụta ." A. Langle, E. Ukolova, V. Shumsky. Akwụkwọ ahụ na-enye echiche zuru oke banyere nyocha dị adị na ọnụ ahịa ya bara uru na mmepe nke nkà mmụta uche dị adị.