Akụkọ ihe omimi na-ekpuchi ọtụtụ ihe ndị metụtara njiri egwu dị na ndị mmadụ na-eduzi "n'aha" nke ọgwụ. Ụfọdụ n'ime ha mara ọha na eze.
A na-eme nnyocha nke ọgwụ ọjọọ ọhụrụ na ụzọ usoro ọgwụgwọ na ụmụ mmadụ naanị mgbe enwere obi ike na a ga-ebelata ọnụ ọgụgụ ndị na-esi na ya pụta. N'ụzọ dị mwute, ọ bụghị mgbe niile. Ihe omuma a maara otutu okwu mgbe ndi mmadu biara na ndi ezighi ezi ma obu ihe ngbu.
1. Ụzọ iji "rịgoo" mmadụ n'isi
N'afọ 1950 na afọ 1960, CIA malitere usoro nyocha nke a na-akpọ ọrụ MKULTRA, a na-eme nnyocha na mmetụta dị n'ụbụrụ nke ụdị ọgwụ dị iche iche na ọgwụ psychotropic iji chọpụta ụzọ isi zụlite uche. Ndị CIA, ndị agha, ndị dọkịta, ndị akwụna na ndị nke ọzọ na-eji ọgwụ ọjọọ eme ihe, na-amụ ihe ha na-eme. Karịsịa, ndị mmadụ amaghị na ha bụ ndị nnwale. Tụkwasị na nke ahụ, e kere ụlọ arụsị, ebe a na-eduzi ule ma rụpụta ihe site na enyemaka nke foto foto zoro ezo maka nchịkọta n'ọdịnihu. N'afọ 1973, onyeisi ndị isi CIA nyere iwu ka ha bibie akwụkwọ niile metụtara ọrụ a, n'ihi ya, ọ gaghị ekwe omume ịchọpụta ihe àmà ndị dị egwu.
2. Ọgwụgwọ nke ọrịa ara
N'afọ 1907, Dr. Henry Cotton ghọrọ onyeisi ụlọ ọgwụ psychiatric n'obodo Trenton, ọ malitekwara imepụta echiche ya na isi ihe kpatara ọrịa ara bụ ọrịa a na-ahụ maka ebe obibi. Dọkịta ahụ mere ọtụtụ puku arụmọrụ na-enweghị nkwenye ndị ọrịa bụ ndị ọbara na ndị obi-adịghị. A napụrụ ndị ezé ezé, tonsils na akụkụ ahụ, nke, dị ka dọkịta si kwuo, kpatara nsogbu ahụ. Karịsịa, ọ bụ ihe ijuanya na dọkịta kweere na nkwenkwe ya nke ukwuu nke na o nwalere ya na ezinụlọ ya. Owu na-ekwukwa ihe ndị ọ chọpụtara na nchọpụta ya, mgbe ọ nwụsịrị, a naghị eme ha ọzọ.
3. Nnyocha dị egwu banyere mmetụta nke radieshon
N'afọ 1954, a na-eme nnyocha ndị dị egwu na Americas karịa ndị bi na Marshall Islands. A na-ekpughe ndị mmadụ na redioactive fallout. A na-akpọ nnyocha ahụ "Project 4.1". N'ime iri afọ mbụ, ihe osise a adịghị edozi, ma mgbe afọ iri ọzọ gasịrị, mmetụta ahụ pụtara ìhè. Ụmụaka na - achọpụta mgbe niile ọrịa cancer, na ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ mmadụ atọ ọ bụla bi n'àgwàetiti ndị ahụ na - enwe nsogbu site na ịmalite ịmalite ịmalite ịmalite. N'ihi ya, ngalaba nke kọmitii ike ahụ kwuru na ndị na-eme nchọpụta adịghị mkpa ịmalite ọmụmụ ihe dị otú ahụ, mana inye ndị enyemaka ahụ aka.
4. Ọ bụghị usoro ọgwụgwọ, kama ịta ahụhụ
Ọ dị mma na ọgwụgwọ adịghị eguzo ma na-agbanwe agbanwe mgbe niile, n'ihi na ụzọ mbụ nke ọgwụgwọ bụ, iji dozie ya, ọ bụghị mmadụ. Dịka ọmụmaatụ, na 1840, Dr. Walter Johnson na-emeso ahụ oyi na-efe efe na mmiri mmiri. Ruo ọtụtụ ọnwa ọ nwalere usoro a na ndị ohu. Jones na-akọwa n'ụzọ doro anya otu onye na-arịa ọrịa 25 na-arịa ọrịa 25 na-agbapụta, tinye ya n'úkwù ma wụkwasị ya azụ 19 lita nke esi mmiri. Mgbe nke a gasịrị, a ghaghị imeghachi usoro ahụ kwa awa anọ, nke, dị ka dọkịta si kwuo, kwesiri iweghachite ya. Jones kwuru na ọ zọpụtara ọtụtụ ndị, ma nke a enweghị nkwenye ọ bụla.
5. Ezuru na ndị dị ize ndụ North Korea
Obodo kachasị emechi, nke, n'eziokwu, enwere ike ịnwe nlezianya dị iche iche ((ọ dịghị onye ga-ama banyere ha) - North Korea. E nwere ihe akaebe na a na-emebi iwu ndị mmadụ n'ebe ahụ, ọmụmụ ihe yiri nke ndị Nazi n'oge agha ahụ. Dịka ọmụmaatụ, otu nwanyị nke jere oge na ụlọ mkpọrọ North Korea na-azọrọ na a manyere ndị mkpọrọ ahụ ịṅụ ọgwụ ọjọọ, ndị mmadụ nwụkwara nkeji iri abụọ mgbe ọbara mmịsị ọbara gasịrị. E nwekwara ihe akaebe na-egosi na e nwere ụlọ ndị na-eme nchọpụta na-egbuke egbuke n'ụlọ mkpọrọ. N'oge a, ndị nnyocha ahụ hụrụ ahụhụ nke ndị mmadụ.
6. Nlereanya nke kpatara mkpesa oke
N'afọ 1939, na Mahadum Iowa, Wendell Johnson na nwa akwụkwọ ya gụsịrị akwụkwọ mere nchọpụta abalị nke a na-ahụ ụmụ mgbei ka ha bụrụ ihe mmụta. E kewara ụmụ ahụ n'òtù abụọ, otu onye wee malite ịgba ume ma too otuto maka ikwu okwu, nke abụọ - ịkwa ụta na ikwu okwu ọjọọ maka nsogbu logopedic. N'ihi ya, ụmụaka ndị na-ekwu okwu na-ejikarị eme ihe ma gosipụta mmetụta ọjọọ, nweta nkwupụta okwu maka ndụ. Iji chekwaa aha ọma nke mahadum a maara nke ọma, a na-ezobe ihe nchoputa ahụ ruo ogologo oge, na na 2001, njikwa ahụ kpatara mgbaghara ọha mmadụ.
7. Ahụhụ metụtara eletrik
Ihe karịrị otu narị afọ gara aga, ọgwụgwọ uzo eletrik na-ewu ewu. Dr. Robert Bartolow ghọtara otu nchọpụta pụrụ iche, na-emeso nwanyị na-arịa ọnyá afọ na okpokoro isi. O mere na 1847. Ọrịa ahụ na-agbasa na nnukwu mpaghara, na-ebibi ọkpụkpụ, n'ihi nke a ga-ekwe omume ịhụ ụbụrụ nwanyị ahụ. Dọkịta ahụ kpebiri iji ihe a mee ihe ma mepụta mmetụta nke ugbu a kpọmkwem na ngwa ahụ. Na mbụ onye ọrịa ahụ chere na ọ kwụsịrị ya, ma mgbe ọ nwụsịrị ma nwụọ. Ndị mmadụ nupụụrụ ya isi, ya mere, Bartolou aghaghị ịkwaga.
8. Mbibi nke ndị na-abụghị omenala
Ọ bụ na ụwa nke oge a n'ọtụtụ mba na ọha mmadụ na-anabata ndị na-abụghị omenala, na tupu ha achọọ ịnọpụ iche na ibibi. N'ime oge 1971 rue 1989 na ụlọ ọgwụ ndị agha nke South Africa, e mere atụmatụ "Aversia", nke e ji mee ka a kwụsị ịlụ nwoke. N'ihi ya, ihe dị ka ndị agha 900 na-enwe mmekọahụ na-arịa ọtụtụ ọgwụ na-enweghị isi na egwu.
Nke mbụ, ọ bụ ihe ịtụnanya na ndị nchụàjà "chọpụtara" nwoke idina nwoke. Nke mbụ, "ndị ọrịa" nwere ọgwụgwọ ọgwụ, ma ọ bụrụ na ọ nweghị ihe ọ bụla, mgbe ahụ ndị na-agwọ ọrịa uche gbanwere ụzọ ndị ọzọ: usoro ọgwụ ọjọọ na egwu. Ọganihu nke ndị nyocha ahụ akwụsịghị n'ebe ahụ, ndị agha ndị agha dara ogbenye nọkwa na-edozi ahụ, ụfọdụ nwedịrị gbanwee mmekọahụ ha.
9. Ịmeghe oghere nke White House
N'oge ọchịchị Barack Obama, gọọmenti guzobere kọmitii nyocha nke mere nnyocha ma chọpụta na na 1946 White House kwadoro ndị nchọpụta bụ ndị jiri ụma bu nje syphilis na ndị Guatemalan 1,300. Nyocha ndị a dị afọ abụọ, ihe mgbaru ọsọ ha bụ ikpughe ịdị irè penicillin na-agwọ ọrịa a.
Ndị nchọpụta emeela ihe jọgburu onwe ha: ha na-akwụ akwụna akwụna, nke ha na-agbasa ọrịa ahụ n'etiti ndị agha, ndị mkpọrọ na ndị nwere ọrịa uche. Ndị a na-atụghị anya na ha na-arịa ọrịa. N'ihi nnwale a, mmadụ 83 nwụrụ site na syphilis. Mgbe ihe nile meghere, Barack Obama rịọrọ onwe ya mgbaghara maka gọọmenti na ndị Guatemala.
10. Ụlọ mkpọrọ na-ahụ maka ụlọ mkpọrọ
Na 1971, ọkà n'akparamàgwà mmadụ Philip Zimbardo kpebiri ime nyocha iji chọpụta mmeghachi omume nke ndị mmadụ n'agha na ndị nwere ikike. E kewara ụmụ akwụkwọ afọ ofufo na Mahadum Stanford dị iche iche: ndị mkpọrọ na ndị nche. N'ihi ya, enwere egwuregwu na "ụlọ mkpọrọ". Onye ọkà n'akparamàgwà mmadụ chọpụtara mmeghachi omume ndị a na-atụghị anya ya na ndị na-eto eto, ya mere, ndị na-arụ ọrụ nche, malitere igosipụta nchekasị, ndị "mkpọrọ" gosipụtara ịda mbà n'obi na nkụda mmụọ. Zimbardo kwụsịrị ime nnyocha ahụ n'egbughị oge, n'ihi na mkpasu iwe na-egbuke egbuke.
11. Nnyocha nke ndị agha
Site na ozi ndị a, ọ gaghị ekwe omume ka ị ghara ikpuchi. N'oge Sino-Japanese na Agha Ụwa nke Abụọ, e nwere otu nchọpụta nzuzo nke ndị agha na ndị agha, bụ nke a kpọrọ "Block 731". Siro Ishii nyere ya iwu na obi adịghị ya mma, ebe ọ na-eche banyere ndị mmadụ ma na-eduzi ndụ (oghere nke ndụ dị ndụ), na ọbụna ụmụ nwanyị dị ime, nke a na-emepụ ma na-egbuke egbuke, na-ebute ọrịa nke ọrịa dịgasị iche iche. A na-ejikwa ndị mkpọrọ dị ka ihe mgbaru ọsọ maka nyocha nke ngwá agha.
Ihe na-awụ akpata oyi n'ahụ bụ ozi na mgbe njedebe nke mmegha ahụ bụ Ishii na-enweghị ike ịdaba n'aka ndị ọchịchị America. N'ihi ya, ọ nọrọ otu ụbọchị na ụlọ mkpọrọ wee nwụọ na ọrịa cancer nke larynx afọ 67.
12. Nyocha dị egwu nke ọrụ nzuzo nke USSR
Na oge Soviet, e nwere isi ihe nzuzo ebe ha nyochara mmetụta nke poisons na ndị mmadụ. Ndị a bụ ndị a kpọrọ "ndị iro nke ndị mmadụ." Ọ bụghị nanị na a na-eme nnyocha, kama iji chọpụta usoro nke kemịkal nke a na-apụghị ịmata mgbe mmadụ nwụsịrị. N'ihi ya, a chọpụtara ọgwụ ahụ ma kpọọ ya "K-2." Ndịàmà kwuru na n'okpuru nduzi nke nsí a, onye na-efunahụ ike, na-aghọ, dịka ala, ma nwụọ maka minit 15.