Onye na-ekwenye ekwenye bụ onye na-aga nke ọma, onye nweere onwe ya, mgbe ụfọdụ ụfọdụ na-ewe iwe ma na-akatọ ha, ebe ndị ọzọ na-enwe mmetụta nke mmasị na anyaụfụ. Izu aka bụ nkà nwere ike ịmepụta ma ọ bụrụ na achọrọ.
Nso idi akpanikọ?
Ihe omuma bu ihe omuma nke omume nke onye kpochapuru obi ya, uche ya, otua o si ebi ndu ndu na nmekorita ya. Echiche nke ikwu okwu sitere n'asụsụ Bekee, akọwapụtara ya ka ọ kwadoro echiche ya, ikike ma gosipụta ya na nzipu ozi: "Enweghị m ihe ọ bụla nye gị, dị ka gị onwe gị, anyị bụ ndị mmekọ ha".
Achọpụta na Psychology
Na nke mbụ, echiche nke nkwenye gosipụtara na 50s nke narị afọ nke iri abụọ. na ọrụ nke A. Salter (onye American psychologist-humanist). Na nkwenkwe ya, A. Salter dị oke mkpa maka onye ọ bụla nọ na ọha mmadụ, ịmalite ịlụ ọgụ na mmeri nke omume omume, mmekọrịta dị n'etiti ndị mmadụ na-eduga ná njedebe nwụrụ anwụ, ọkà mmụta sayensị kweere. Ogwe ọzọ nke ịlụso ọgụ bụ ịba ụba, ọ bụ omume na - adịghị arụpụta ihe, ọ bụ naanị àgwà dị mma, na echiche nke Salter, nwere ụdị àgwà dị mkpa maka ọha mmadụ.
Ihe ịrịba ama nke omume agwa
Omume ime ihe bụ echiche yiri nke afọ ojuju na mgbe yiri ya. Kedu ihe nwere ike ịchọta àgwà ọjọọ:
- onye ahụ nke ọma na nke maara ihe na-aghọta onwe ya na ndị ọzọ;
- udo n'ime na n'èzí;
- na-enyocha omume ha n'ụzọ ziri ezi;
- nzube;
- jiri ezi obi kwupụta mmetụta ya;
- na-egbochi ókèala ya ma na-asọpụrụ ókèala ndị ọzọ;
- Gee ntị nke ọma wee nye gị akụkọ ọzọ;
- na-ejide anya na ịkpọtụrụ onye na-ahụ maka ya;
- zuru oke maka ngosipụta nke mmetụta ya;
- maara otú e si agbaze na mmetụta nke ndị ọzọ.
Iwu nke agwa agwa
Ime omume na-agụnye itinye onwe gị maka ndụ gị na ihe na-eme ya. Ụkpụrụ ma ọ bụ iwu kachasị elu, nke na-esote na mmepe ha onye na-ebute ụzọ nke nkwenye:
- Mkparịta ụka dị irè na ndị mmadụ na isi nke eziokwu, eziokwu na eziokwu.
- Igosi ezi ebumnuche.
- Ndị na-etinyeghị aka na esemokwu na ngosipụta nke mmegide nke ndị ọzọ
- Na-akwanyere onye na-eso ya ùgwù, ọ bụghị imebi onwe ya.
- Mgbalị maka nkwekọrịta na mmekọrịta bara uru n'akụkụ abụọ.
Ikike ndi mmadu
Ndị kwadoro echiche uche a na-eso ụfọdụ akwụkwọ ozi na Manuel Smith (American psychotherapist) nke e dere n'akwụkwọ ya bụ "Ịzụ nkuzi onwe". Ebumnuche na-enye aka na-adabere na njide onwe onye na onye ọ bụla nwere ikike:
- nyochaa omume, mmetụta, echiche;
- ekwula ihe ma ghara ịrịọ mgbaghara;
- Kpebie ókè obula ma ọ bụ na ọ bụghị ọrụ maka idozi nsogbu nke ndị ọzọ;
- gbanwee obi gị;
- mehie;
- kwuo "Amaghị m!".
- adabereghị n'echiche ọma nke ndị ọzọ;
- mee mkpebi ndị na-enweghị isi.
- "Aghọtala" ndị ọzọ.
- n'ihu ọha, n'enweghị obi amamikpe, ịsị "Enweghị mmasị m!".
Olee otú iji tụọ ọnụ?
Iji ghọta onye nwere àgwà na-adọrọ adọrọ, ma ọ bụ na ọ nwere ọchịchọ maka ụdị àgwà a, enwere ule dị mfe maka nkwenye, nke ọ dị mkpa ịza "Ee", "Ee" nye ajụjụ ndị a jụrụ:
- Mmehie ndị ọzọ na-eme m iwe.
- Enwere m ike iji nwayọọ cheta enyi m maka ọrụ m gara aga.
- Mgbe ụfọdụ m na-agha ụgha.
- Enwere m ike ilekọta onwe m.
- Enweghị m ịkwụ ụgwọ maka njem n'ụgbọ njem.
- Mkparịta ụka na-arụpụta karịa arụkọ ọrụ ọnụ.
- M na-echegbu onwe m banyere ihe dị egwu.
- Ekpebisiri m ike na onwe m.
- Ana m enwe mmetụta maka ịhụnanya maka onye ọ bụla m maara.
- Enwere m okwukwe na onwe m ma ghọta na m ga-edi ọtụtụ nsogbu.
- Aghaghị m ịnọ na nche ma chebe ọdịmma m.
- Adịghị m achị ọchị ọchị ọchị.
- M mara ma kwanyere ndị ọchịchị ùgwù.
- Enweghị m ike ịdọpụ ụdọ m - M na-eme mkpesa.
- M na-akwado mmalite dị mma.
- Anaghị m agha ụgha.
- Enwere m ike.
- Enwere m nkụda mmụọ site n'eziokwu nke nkwenye ahụ.
- Okwu ahụ, "Ịchọta aka enyemaka, karịa ihe niile n'ubu gị" na-eme ka m kwenye.
- Ndị enyi na-emetụta m.
- Mgbe niile, ọ bụrụgodị na ndị ọzọ anaghị amata oke m.
- Inye aka dị mkpa karịa mmeri.
- Tupu m eme ihe ọ bụla, ana m enyocha ma chee ihe ndị ọzọ ga-eche banyere ya.
- Enwere m anyaụfụ abụghị ihe pụrụ iche.
Ọ dị mkpa ịkọ ọnụ ọgụgụ nke okwu dị mma na igodo ahụ:
- Isi A: 1,6,7,11,13,18,20,23.
- Key B: 2,4,8,10,14,17,19,22.
- Isi C: 3,5,9,12,15,16,21,24.
- Isi A na- eduzi site na ọnụ ọgụgụ nke azịza dị mma: e nwere ihe nnọchiteanya banyere ịmara, ma ná ndụ ha anaghị etinye ha n'ọrụ. Na ọkwa a, enweghi obi nkoropụ bụ na ọ bụghị naanị ndị ọzọ, mana onwe gị. Ihe kacha nta maka nzaghachi dị mma: mmadụ adịghị eji ọtụtụ ohere ndụ.
- Isi ihe bụ B. Ọ bụrụ na enwekwu okwu ndị dị mma ebe a, mgbe ahụ, mmadụ nwere ike ichebara onye ọ bụla ụzọ n'ụzọ ziri ezi ka ọ mara nkà nke ịkpa àgwà. Mgbe ufodu, enwere ike ibu agha. Nka kacha nta na igodo a apụtaghị na ị pụghị ịmụta ihe dị mkpa, ọ dị mkpa igosi ọchịchọ na nnọgidesi ike.
- Igodo C : ogidi dị elu na igodo a na-egosi ọganihu dị elu nke onye mmadụ ịmara njirimara. Ngosipụta dị ala maka okwu dị mma - mmadụ na-eche na ọ hụrụ onwe ya na ìhè kachasị mma, ọ bụ eziokwu na onwe ya na ndị ọzọ. Enwere ihe ichebara echiche.
Olee otú ị ga-esi nwee nkwalite?
Onye na-enye aka, nke a bụ onye ahụ ghọtara ihe ọjọọ ya ma kpebie ịgbanwe ndụ ya. Ị nwere ike ịzụlite onwe gị, maka nke a, ịchọrọ:
- iji hụ na onwe ya nweere onwe ya n'okwu mmepụta ma ọ bụ àgwà "okike";
- mara na ndị ọzọ na-enwere onwe ha n'echiche, mmetụta na mmetụta uche ha ;
- nwe obi oma na ezi obi.
- anya, olu, ọdịdị ihu na mmegharị ahụ kwesịrị igosipụta obi ike.
Mgbochi na nkwenye
Ọ bụrụ na ọ bụrụ na ị na-eme ihe dị mma ma ọ bụrụ na ị na-akpaghasị ya, ọ ga-eme ka ọ bụrụ na ị na-eme ihe dị mma. ikike nke ndị ọzọ na mgbe ahụ - nke a bụ mmekọrịta dịka.
Achọpụta - akwụkwọ
Ulo oru na omume maka mmepe nke ekwesiri okwu bu akwukwo kachasi ire:
- "Otu esi eme ihe niile n'ụzọ nke aka gị." S. Bishop . Onye na-ekwenye ekwenye bụ onye na-enwe ọganihu nke na-emegide nhịahụ na iwe. Akwụkwọ ahụ na-enyocha ụzọ nke ịgbachitere ọdịmma ha, na-enweghị nsogbu n'ime esemokwu.
- "Asụsụ nke ndụ. Mkparịta ụka na-adịghị eme ihe ike. " M. Rosenberg . Usoro NGO enyerela ọtụtụ puku mmadụ aka ma gbanwee ndụ ha ka mma.
- "Ụkpụrụ na omume nke nkwenye, ma ọ bụ Otu esi emeghe, na-arụsi ọrụ ike na nke okike." G. Lindelfield . Akwụkwọ ahụ na-akọwa ụzọ maka ịmepụta àgwà onwe onye maka mmekọrịta dị irè na ndị mmadụ.