- Adreesị: bi n'ógbè dịpụrụ adịpụ nke Chile, Bolivia, Peru na Argentina;
- A malitere ya: ihe dị ka nde afọ iri gara aga;
- Elu: 4000 m n'elu larịị.
Omuma emeghi ka Chile mara mma, ya mere ebe ndi njem nleta nke mba na agaghi aga, ha na echere ebe di egwu. Ụfọdụ n'ime ha dị n'elu elu mmiri, dị ka ala ala Altiplano. Ọ bụ ugwu nke abụọ kachasị elu n'ụwa. Nha ya buru ibu nke na ọ bụrụ na ị lee ebe Altiplano nọ na map ahụ, ị ga-ahụ na ókèala ahụ kewara n'etiti Chile, Peru, Bolivia na Argentina.
Onye ọ bụla nke hụrụ Altiplano mbụ, nwere ike iche ihe ụwa dị ka ọ dị tupu onye ọhụụ ahụ dị n'elu ya, ebe ugwu ahụ jupụtara na ugwu mgbawa na ugwu gbara ya gburugburu. Site na ịma mma nke ebe ahụ bụ ihe na-akpali akpali ma obi na-amalite iti ngwa ngwa.
Atụmatụ nke ala ala Altiplano
Na Spanish, a na-asụ aha ala dị larịị dị ka nnukwu elu. E guzobere ya ọtụtụ narị afọ gara aga, mgbe epeepe abụọ jikọtara: Pacific na South America. Nke a kpatara ọtụtụ ugwu mgbawa na ugwu mgbawa, karịsịa na mpaghara ndịda nke ala dị larịị. N'okpuru ha, mgbe o tinyere ọdọ mmiri ahụ, ma ugbu a, n'ebe ọ na-eme ka ndị na-agba mmiri na-asọgharị.
Ndị njem na-abịa ịhụ ọ bụghị nanị ala Altiplano, ma hụkwa ebe nkiri ya abụọ - Lake Titicaca na ọzara Salt nke Uyuni . Maka ala ndị ọzọ fọdụrụ, mmadụ ole na ole na-ekpebi ịwagharị, n'ihi na ala ya na-ada n'ala na-adịghị mma. Ma osisi nke ụwa nke ala dị larịị na-anọchite anya ụdị nke na-adịgide adịgide, nke a na-apụghị ịchọta n'ebe ọ bụla ọzọ. E nwekwara ọtụtụ ndị na-anọchite anya alaeze nke anụ ugbo, vicuña, llamas, alpacas, nkịta ọhịa gbakwunyere n'ọnọdụ ndị dị otú ahụ. Mgbe ị na-eje ije n'elu ala, ị nwere ike izute ha na ọnụ ọgụgụ buru ibu.
Ókèala a bụ nke eziokwu ahụ bụ na ọ bụ na ụbụrụ na-anọgide na-eme, na-eme ka ọtụtụ ihe ndị dị na mbara igwe dị n'elu. Ala dị larịị nke Altiplano nwere ọgaranya zinc, ọlaọcha, ndu, nkwụnye nke gas na mmanụ. N'otu oge, e nwere ọrụ ndị a na-ewepụta ọlaọcha ọlaọcha, nke e zigara Spain. Akara nke iri abụọ na - egosi ala ala ahụ site na nchọta nke ntinye.
Kedu ihe m ga-achọ?
Mgbe ị gara n'ugwu Altiplano, ị kwesịrị ịṅa ntị na ndò nke ala ahụ, nke nwere ụda olu na-adaghị adaba. Nke a bụ n'ihi eziokwu ahụ bụ na mgbe mmiri dum jupụtara na mmiri, ikpochapu nke a hapụrụ ọtụtụ ụzọ na ala. N'akuku nke Chile, enwere ugwu mgbawa, nke mere ka ala ọma jijiji maa jijiji n'ókèala.
Kedu otu esi aga Altiplano?
Iji gaa na ala ala, ị ga-ebu ụzọ banye n'obodo San Pedro de Atacama . Ọ dị mkpa inwe visa Bolivia, ebe ọ bụ na ọtụtụ ala dị larịị dị n'ókèala nke mba a. Inwe ikike ịbanye, ị ga-enwe ike ịga leta njem isii nke na-ekpuchi ebe niile na-adọrọ mmasị Altiplano.