Nchegbu nne na nna ọ bụla banyere otú nwa ya si etolite: ọ na-adaba n'ụkpụrụ nke mmepe, enwere ihe ọ bụla nke chọrọ mgbazi. Karịsịa, ha na-enwe nchegbu banyere ogo na ibu nke ụmụ agbọghọ na-agbaso ụkpụrụ ahụ site na afọ.
Ogologo na ibu nke nwatakịrị ahụ bụ n'ihi ọnụnọ nke ihe ndị na-esonụ:
- ihe ebumpụta ụwa;
- nri nri;
- ọnọdụ ọnọdụ gburugburu ebe obibi ahụ.
Ihe mbụ na - emetụta ihe gbasara uto nwa agbọghọ ahụ. Ya mere, ọ bụrụ na ndị nne na nna dị ogologo, mgbe ahụ, nwa ha nwanyị ga-akawanye ogologo. Ọ bụ ezie na ibu nwatakịrị ahụ na-adabere na ngwugwu na ihe oriri.
N'ime afọ iri abụọ gara aga, e mepụtara ọnụ ọgụgụ na-eto eto na ụmụ nwanyị. Otú ọ dị, ọganihu nke oge a na-egosi na nwa agbọghọ ahụ na-emepe dị iche na ndụmọdụ ndị dịnụ. Nke a bụ n'ihi n'eziokwu bụ na n'ọtụtụ ọnọdụ ụmụaka a mụrụ ihe karịrị afọ 20 gara aga na-enye nwa ara, ebe ndị na-ahụ maka ọrịa na ndị na-ahụ maka ọrịa ụmụaka na-akwado ugbu a ịzụ nwa na inye nri na-achọ. Otu nwatakịrị a na-ara ara, nke dị iche iche na-egosi na ọ bụ nwa-artificer: ọ na-eji nwayọọ nwayọọ na-enwe ibu dị ka onye ọgbọ ya - nwa ọhụrụ, na-enye ya mmiri ara ehi.
Ụdị maka ọganihu ụmụ agbọghọ
N'ebe a, Òtù Na-ahụ Maka Ahụ Ike Ụwa (WHO) na 2006 weputara ụkpụrụ ọhụrụ na ịdị arọ nke ụmụaka na okike: a na-edozi okpokoro maka uto na ibu nke ụmụ agbọghọ, na-egosipụta nrịta elu nke ụmụ agbọghọ site na afọ, na ịdị arọ nke ahụ dịka afọ ndụ.
A na-eto eto nke ụmụ agbọghọ site na nwata na foto ndị na-esonụ:
| | |
Isiokwu nke uto nke ụmụ agbọghọ nọ n'okpuru afọ dị otu afọ:
Tebụl na egosiputa ogo na ogo dị elu nke uto, nakwa ka ụmụ agbọghọ na-eto eto:
- obere ala;
- ala;
- n'okpuru ala;
- nkezi;
- n'elu nkezi;
- elu.
Ọ dị mkpa ka ndị nne na nna jiri oge tụnyere ụkpụrụ mmepe nke Òtù Ahụ Ike Ụwa mepụtara na njirimara atụmatụ nke nwa ha nwanyị maka nchọpụta mbụ nke ihe nhụjuanya na nwa agbọghọ.
N'ụzọ dị iche iche, e mepụtara chaatị maka mmụba nke ụmụ agbọghọ iji were anya nke uche hụ ụkpụrụ nke ịzụlite ụmụaka.
Na tebụl nke eriri uhie, a na-akara akara elu na ala dị ala. Nwatakịrị nwanyị ahụ meworo okenye, otú ahụ ka nwatakịrị ahụ na-etolite, na-ejikọta na ndọtị nke normative, dịgasị iche, dabere na ọdịdị nke ihe nketa.
Ego maka ụmụ agbọghọ
Ịchọpụta ihe dị mkpa nke nwa agbọghọ ahụ dị ezigbo mkpa, n'ihi na n'ọdịnihu ọ ga-aghọta ọrụ ịba nwa. Mbelata ihe dị arọ site na ọnụ ọgụgụ mmepe ka ọ dị arọ (anorexia) ma ọ bụ oke (ibu) nwere ike inye aka na mmepe n'ọdịnihu nke ọrịa ndị siri ike (infertility, ọrịa nke usoro obi na akụkụ ndị ọzọ).
| |
| |
| |
Na tebụl, na mgbakwunye na nkezi anụ ahụ:
- enweghi ike ibu ahu;
- ezughị ezu;
- n'okpuru ala;
- nkezi;
- n'elu nkezi;
- oke ibu.
Ihe osise nke ibu ụmụ agbọghọ na-enyere aka ile anya na mmekorita nke mba dị iche iche nke ụmụ agbọghọ.
E mepụtara tebụl na eserese ndị a dabeere na nsonaazụ nke ọmụmụ mba ụwa na ọtụtụ mba gburugburu ụwa. Ya mere, a ga - eji usoro maka mmepe nke uto na oke nke nwa agbọghọ iji nyochaa mmetụta nke mmepe nwatakịrị, n'agbanyeghị ihe ndị na-esonụ:
- ọnọdụ mmekọrịta nwa agbọghọ ahụ;
- nke otu agbụrụ;
- ụdị nri (ara, artificial, agwakọta).